Değerli dostlar, şu sıralarda yoğun bir propagandaya maruz kalınmaktayız. Bu tür propagandayı tanımak ve önlem almak için konuyu biraz sizin için araştırdım…
Propaganda kelimesi, Latince “propagare” kökünden gelmekte olup, Türk Dil Kurumu Büyük Sözlüğü’nde şu şekilde tanımlanmaktadır: “Bir öğreti, düşünce veya inancı başkalarına tanıtmak, benimsetmek ve yaymak amacıyla söz, yazı vb. yollarla gerçekleştirilen çalışma, yaymaca.”
3.1.Propganda Çeşitleri
Propagandanın bir çok çeşidi bulunmaktadır bunlar;
1– Beyaz propaganda.
2– Gri propaganda.
3– Siyah propaganda.
4– Silahlı propaganda.
5– Karşı propaganda.
3.1.1.Beyaz propaganda
Kaynağı belli olan bir propagada çeşididir. Açık ve şeffaftır. Doğruluğa önem verilir. Yalan kullanılırsa geri teper ve güveni sarsar. Beyaz propaganda hayatımızı her anında karşımıza çıkabilir. Gazete, televizyon, radyo, internet, sosyal medya bunlardan bazılarıdır.
Beyaz propagandanın kaynağı haberdir. Hasım tarafın hataları, suistimalleri ve güven sarsıcı uygulamaları malzeme olarak kullanılır.
Beyaz propaganda uygulamalarında, genellikle meşru bir hakkın savunması açık bir kaynaktan yapılmaktadır. Bunun için demokratik bir ortamın varlığı gereklidir. Genellikle “gelişmiş demokratik ülkelerde bu tür propaganda yöntemine sıkça başvurulur.”
3.1.2.Gri propaganda
Bulanık propaganda da denilen gri propagandanın kaynağı belli değildir ve doğruluğu kanıtlanamadığı yalan veya iftira olduğu da kesin değildir. Ana malzeme rivayetler olup kara propaganda gibi serbesttir. Bir nevi doğru bir olaya on yalan katarak aktarılmasıdır. Kitleler heyecanla takip eder insanlar üzerinde propaganda olduğu hissi uyandırmaz.
“Kara propagandanın ana amacı, yerleşmiş bir inancı yıkmaktır. Halkı kendi içinden çardığı liderlerden soğutmak, ordu ve devlete karşı var olan güveni sarsmak, sosyal ve ekonomik dayanışmayı yıkmak ister. İnsanları şüpheli, kaygılı, mutsuz ve zihni karışıklık içerisinde tutmak arzusundadır.”
3.1.3.Siyah Propaganda
Tamamen karalama ve kötüleme üzerine kurulmuş olduğu gibi, bilgilerin doğruluğu da meçhuldur. Hatta bu amaç için yalan yanlış bilgiler bile kullanılar, kitleleri manipüle etme amaçlanır.
3.1.4.Silahlı Propaganda
Silahlı saldırılar, terör ve sabotajlar da bir propaganda unsuru olarak kullanılır. Amaç kitleleri korkutmak, güvenlik endişesi yaratmak, devlete karşı güvenlerini sarsmak ve kitlesel histeri meydana getirmektir. Silahlı propagandanın ana kaynağı terör örgütleridir. Bunlar dikkat çekmek veya kitlelerde korku yaratmak için kanlı eylemler düzenlerler. Yalnız, terör örgütleri genelde düşman ülkeler veya rekabet halinde olan ülkelerin amaçlarına hizmet eder. Bu anlamda bir savaş türüdür.
“Silahlı propaganda ile halkı ve devlet otoritesini bıktırmak amaçlanır. Bu genellikle mutsuz, eğitimsiz, hak arama yöntemi olarak şiddeti kültürel bir inanç sistemi olarak benimsemiş alt kültür gruplarının tarzıdır. Bitip tükenmediklerini göstermek için uçak, gemi kaçırma, bomba koyma, metrolara gaz verme, otobüs tarama, köy basma, istişhad eylemleri yapma gibi kültürel boyutu olan eylemler planlarlar.”
3.1.5.Karşı Propaganda
Devletlerin propagandaya karşı kendisini savunması ve propogandayı ters yüz etmeye çalışmasıdır. Ayrıca, karşı tarafın delillerini çürüterek etkisiz kılmaya çalışır.
İbrahim Halil ER
