Kral “Yurtsuz” John ile baronlar arasında Runnymede çayırında imzalanmış olan belge. Kıran kırana bir savaşın sonucunda, kralın baronlara yenilmesiyle kabul edilmiş olan bu “Büyük Özgürlük Fermanı”nın olağanüstü önemi, çoğulcul demokrasi tarihinde kralın yetkilerini sınırlayan ilk temel belge olmasıdır.
Magna Carta’yı oluşturan 63 madde İngiliz feodal toplumunun çeşitli sınıf, katman ve kurumlarının geleneksel olarak sahip oldukları hak ve özgürlükleri güvenceye bağlamaktadır. Bu sınıflar içinde en önemlisi baronlardır. Bunun yanısıra özgür köylüler var. Ayrıca fermanda, geleneksel uyruk hakları de resmen anımsatılıp açıkça tanınmaktadır. Kilise’nin tam özerk olmasını sağlayan temel ayrıcalıklar burada yinelenmiştir.
Magna Carta anımsattığı bu temel hak ve özgürlükleri güvenceye de bağlamıştır. Bu haklar;
1)Adalet satılmaz, reddedilemez, geciktirilemez,
2)Suçsuza ceza verilemez,
3)Ceza suçla orantılı olmalı,
4)Zor-alım yasak,
5)Kendilerinin izni olmadan uyrukların araçları kullanılamaz,
6)Ülkeye giriş ve çıkış serbesttir,
7)Tam bir ticaret serbestisi vardır
İbrahim Halil ER
