- Bu konu 36 yanıt içerir, 1 izleyen vardır ve en son 1 ay önce
tarafından güncellenmiştir.
-
Yazılar
-
Empati Kelimesinin Kültürümüzdeki Karşılığı
Kendisini başkasının yerine koyma anlamına gelen empati’nin bizim kültürümüzdeki karşılığı isar/hemhal ve diğergamlıktır. Aslında bizdeki “isar” kelimesinin anlam zenginliği empatiden de yoğun olup “kardeşini, kensine tercih etmek” demektir.
Empati, Yunanca kökenli olup Fransızca “empathie”den geçmiştir. “Patia” hissetme anlamına gelmektedir. Empatiyi ilk kez “Rhetoric” adlı eserinde Aristo kullanmıştır. TDK bu kelime yerine “duygudaşlık” kullanmıştır.
Empati “başkasının yaşadığını içinde hissetme”,
hemhal, “başkasının derdiyle dertlenmek, ona yardımcı olmak”,
isar “din kardeşini kendisine tercih etmek”demekti. Başkasını kendisine tercih etmek demek, onun durumunu anlamak, kendisini onun yerine koymak ve sonuçta onu kendine tercih edip onun sorununu kendi sorunuymuş gibi çözmeye çalışmak demektir. iheDERVİŞ
Derviş, dar yani kapı sözcüğünden türetilmiş bir Farsça terimdir.
Eşikte veya kapıda bulunan/duran kişi anlamında kullanılmıştır. Yani dünyevi ile uhrevi arsında bulunan ve ilahi olanın kapısında bekleyen kişiye denir.
Bazı kaynaklar da Dervişlerin kapı kapı dolaşarak tebliğ yapmalarından dolayı kapı (farça) anlamında derviş denilmiştir.iheKİMYA
İbranice kökenli olup, Kimyeh kelimesinden Arapçalaşmıştır.
“Allah’tan bir ayet anlamına” gelmektedir.Fuat Sezgin ise kimya kelimesi hakkında şöyle söylemektedir: Eğer biz kimya ve simya (alchemie) kelimelerinin kökenini araştıracak olursak, Batı kültür dairesi boyunca geriye doğru uzun bir mesafe katettikten sonra Arapçalaşmış Kīmiyāʾ veya artikel ile birlikte el-Kīmiyāʾ kelimesiyle karşılaşırız.
Muhtemelen bu kelimede, bilinmeyen bir zamandan itibaren Yunanlarda kullanılan, kökeni hakkında filologlar ve kimya tarihçilerinin henüz bir uzlaşmaya varmamışlardır. ihe-FİTNE-
Arapça kökenli bir kelimedir. Ftn kökünden gelir.
Tecrübe ve imtihan etmek, sınamak, kargaşa, iç savaş ve ateşte yakmak anlamına gelir. Kur’an’da şöyle geçer: “Mallarınız da Evlatlarınız da sizin için bir fitne (imtihan)’dır. (Teğabun 15)
Casas da şöyle demiştir: Bir şeyin hayır mı, şer mi olduğunun açıklanmasına fitne denir.ŞÖYLE -BÖYLE
Kelimenin aslı Şu – ile, Bu-ile’dir.
Yani bu ve şu kelimelerinin sonuna “ile” edatı getirilerek oluşturulmuştur :)iheDİKİZLEMEK
Bu kelimenin kökeni çok ilginç geldi. İlk kez ÇİNGENE kökenli bir Türkçeleşmiş kelime görüyorum. 🙂
‘Dikizlemek’ kelimesi Çingenece’den dilimize geçmiştir. Çingenece’de Dikáva’ (bakmak) fiilinin ikinci tekil emir kipi çekimi ‘dikés’ ‘bak’ demektir.Not:
İkinci Çingene kökenli ve Türkçe’ye geçmiş kelimemiz de “Kanki” dir. Nişanyan bu kelimenin çingenece “arkadaş, yoldaş” anlamına geldiğini, oradan Türkçe’ye yerleştiğini söyler. Kelimenin Kan, veya kandaş kökeninden geldiği iddiasını red eder.iheHanya’yı Konya’yı görmek ya da göstermek deyiminde adı geçen Hanya, Girit adasinda bulunan bir sehirdir. :)ihe
ESENBOĞA
Ankara havaalanı Esenboğa’nın orijinali isenbuga’dır. İsenbuga
Moğolca olup “Mutlu Öküz” anlamına gelmektedir.
Timur’un Ankara savaşındaki öncü kuvvetlerin komutanının adıdır.
Hava alanının olduğu bölgede Yıldırım’ın kuvvetlerini yenmiş, daha sonra Ankara hava limanına
başka isim kalmamış gibi bu isim verilmiştir.
Hiç bir ulus, kendisini yenen bir komutanın adını başkentin havaalanına vermez.
Bu da bizdeki kendisine tecavüz edene aşık olan aptal kız imajına uygundur.TANDOĞAN’IN ADI KALDIRILDI.
ESENBOĞA’NIN ADI NE ZAMAN KALDIRILACAK?BENİM TEKLİFİM
“YILDIRIM BAYAZID HAVAALANI” OLMASIDIR.İLGİLİLERE DUYURULUR.ihe
HANIM
Hanım kelimesi eski Türkçedir. Her ne kadar Kraliçe diye yaygınlık kazansa da, kelimenin doğuşu şu hikaye’ye dayanır.
Rivayete göre Cengiz Han, kendisine bağlı Hanları (Hükümdarları) toplamış ve onlara ben Hanlar Hanıyım. Sizin Han’ınızım. Sağ tarafından bulunan eşini tanıtırken d; o da benim Han’ım demiştir.
Yani ben nasıl sizin hükümdarınız isem o da benim demeye getirmiştir. Böylece sözlüklerimiz yeni bir kelime kazanmış oldular. 🙂
Kadın kelimesinin Hanım’ın bozulmuş şekli olduğu söylenmektedir. Khatun gibi…iheMASA
Latince Mensa kökeninden gelmektedir. Fakat bize İtalya üzerinden geçtiğinden çoğu kaynaklarda İtalyan kökenli olduğu bilgisi yanlışlıkla verilmektedir. Osmanlılar, Masa’yı İtalya’dan aldıklarından beraberinde onun adını da almış bulundular.CAMBAZ
Farsça kökenlidir. Kelimenin aslı Canbaz’dır.
Baz, Farsça’da oyun demektir. Can-baz birleştiğinde verdiği anlam kendi canıyla oyun oynayan kişi demektir.Kelimelerin Kökenleri 3
ABUR-CUBUR
Türkçe sözlükler anlamsız ve manası bilinmeyen olarak tanımlarken,(besin değeri, tadı vb. düşünülmeksizin, zamanlı zamansız ve rasgele yenilen şeyler. ipe sapa gelmez, anlamsız şey. Yararı gözetilmeksizin rastgele yenilen şeyler )Ermeni dil bilimcileri kelimenin Ermenice olduğunu ve oradan Türkçe’ye geçtiğini söyler. Ermenice’de “ÇORBA” “YEMEK” “SULU YEMEK” anlamına gelmektedir.
Fakat kelimelerin etimolojik kökenlerine inilmeden salt karşılığı verildiğinde bu kelimenin başka bir dilden alındığı olasılığını akla getirmektedir. O halde Ermenice’ye de başka dilden geçmiş olabilir.
Ermenice, Farsça ile aynı kökenden geldiğinden, kelimenin etimolojisini Farçsa’da aramamız icab etmektedir.
Farsçaya baktığımızda ve kelimeyi köklerine ayırdığımızda karşımızda şöyle bir kelime çıkmaktadır.
Ab-ur
Peki ab-ur’un bir anlamı var mı?
Bildiğimiz gibi Ab, Farsça’da su demektir. Tıpkı Ab-dest gibi…
O halde Ab kelimesinin karşılığını bulduk SUPeki Ur ne anlama gelir?
Doğrudan urun anlamı yok. Fakat su ile birlikte zikredildiğine göre suyu tamamlayan bir şey olmalıdır. O halde ona yakın olan kelimelere bakmak lazım.
Burada karşımızda hur, hor kelimesi çıkıyor. Bu da amacımıza hizmet ediyor. Çünkü hor, hur yemek/içmek anlamına gelir ve su da içilen/yenilen bir şey olduğundan ur ekinin, hur’un bozulmuş hali olduğunu anlıyoruz.
Yani Ab=Su, Ur=yemek/içmek
Böylece Abur’un anlamını bulduk su içmek. Bu da Ermenice’deki Çorba karşılığının pek anlamsız olmadığını gösteriyor.
Mehmet Kanar’ın Farça sözlüğünde Ab-hord olarak geçmekte olup su içen, azık anlamında manalandırılmıştır.Peki CUBUR NE ANLAMA GELİYOR.
Ur’un anlamını daha önce anlattık, hur’dan geldiğini söyledik.
O halde CUB’un anlamına bakalım…
Cub, farsça’da ince dal anlamına geldiği gibi, yararsız, pis, ufak tefek şey karşılığında da kullanılır.
Mehmet Kanar’ın Farsça sözlüğünde ise; ağaç, odun, sopa, değnek, asa, baston, tahta anlamına geldiği belirtilmiştir.
Zaten Çöp kelimesi de Farsçadaki Cub, Çub kelimesinden gelmektedir.
O halde kelimeyi toparlarsak
Cub=yararsız pis şey, ince dal..
Ur= hur= yemek
Yani Cub-Ur= pis yararsız ufak tefek şeyleri yemek anlamına gelir.
Abur cubur kelimesi = yararsız, faydasız, ufak tefek ve pis şeyler yemek / içmek anlamına geldiğini bulduk.
Not:
Kimileri böyle abur cubur konularla niye ilgileniyorsun diye düşünebilir 🙂 Haklılar…
Ben de dinlenmek için böyle şeylerle konuşuyorum.
Siyaset ve dış politika konuştuğum zaman taşlanıyorum, en iyisi abur cubur konular… 🙂EK
Hz. Ömer bir gün Mescid-i Nebevi’de konuşma yapıyor. Bir bakıyor ki ashap dinlemiyor. O da konuyu değiştiriyor ve Medine’deki hurmalara, hurma yetiştiriciliğine getiriyor. Medine halkının başlıca geçim kaynağı hurmacılık olduğundan hepsi aralarındaki konuşmayı kesip halifeyi can kulağıyla dinlemeye başlıyorlar 🙂
Halife ashabın ilgisini üzerine çektikten sonra yavaşça asıl konuya dönüyor 🙂 iheKelimelerin Kökenleri 13
KAYINPEDER-KAYNANA -KAYINBIRADER
Kelimesinin aslı “Kayyum”dur. Yani asilin yerine geçen, vekil demektir. Kaynana-Kayyum Ana yani öz ananın yerine geçen, Kayınpeder-Kayyum Peder, Kayınbirader-Kayyum Birader gibi… Bu arada kaim den geldigi de osmanlica sozluklerde gecmektedir. O da yerine gecen anlamindadir. ihe
- Bu konuyu yanıtlamak için giriş yapmış olmalısınız.
