Sömürgeci devletlerin İkinci Dünya Savaşı’nda birbirleriyle savaşıp güçlerini zayıflatmaları üzerine Asya ve Afrika’daki sömürgelerde bağımsızlık ve milliyetçilik hareketlerin güçlenmesine ve özgürlüklerini elde etmelerine yol açtı. Avrupa’ya giden veya savaş sırasında askere alınan sömürge gençleri burada milliyetçilik, demokrasi ve insan hakları ilkelerini öğrenerek başkaldırıda bulundular. Bu başkaldırı adaletsizliğe, yoksulluğa tepki olduğu gibi, kaynaklarının mutlu bir azınlık tarafından sömürülmesine de karşıydı. Bu devletlerin halkları, kendi içlerinde örgütlenerek bağımsızlık mücadelesi verdiler.
Savaştan sonra oluşan bu tepkileri bastıramayan sömürgeci devletler, 1945’ten 1965’e kadar Asya ve Afrika’daki sömürgelerin çoğunu kaybettiler. Ardından 1970 ve 1980’lerdeki sömürgeler izledi. İngiltere’nin 1999’da Hon Kong’u Çin’e devretmesiyle klasik anlamdaki sömürgecilik dönemi sona ermiş oldu.
İbrahim Halil ER
