Hidayeti ancak kalbi açık olanlar alabilir. Bir çok müsteşrikler ve zeki insanlar hidayetten nasiplenmezken, sıradan insanların nasiplenmesi ancak kalbin anlaması, idraki ve görmesiyle olur. Kalbimizi hakikatlere açalım. Onun yolu zikrullahtır.
Lübb; bir şeyin özü, hakikati, cevheri demektir. Kalb ve akıl insanın cevheri ve hakikati olduğu için bu kelime ile ifade edilir. Her tür şaibeden uzak, saf, temiz ve tam akıl mânâsında Kur’ân-ı Kerîm’de yer alır (Mu’cem, II, 560; Müfredât, s.646). Lübb, normal akıldan ziyade, hidayet nuruyla “aydınlanmış akıl”dır. İlâhî hükümlerin inceliklerini (Bakara 2/179; Sâd 38/9, 29, 38), takvanın en önemli azık olduğunu (Bakara 2/197), hikmetin önemini (Bakara 2/269), ilâhi öğütlerin kıymetini (Âl-i İmran 3/7; Râd 13/19; Mümin 40/54; Zümer 21/39), yerlerin ve göklerin yaratılış hikmetlerini (Âl-i İmran 3/190; Yusuf 12/111) görüp anlayan ve ibret alanlar, kalbin bu derecesine ulaşmış mümin kimselerdir. Alıntı
SADR: 42 yerde geçen sadr kelimesi, bir şeyin baş tarafı veya en üst kısmı, bir bölümü, kişinin yöneldiği taraf, boyundan karın boşluğuna kadar olan vücudun ön kısmı, göğüs ve bağır; reis ve kumandan (İbn-i Manzur, IV,445; Müfredât, s.276) gibi mânâlara gelmektedir. Kur’ân-ı Kerîm’de sadrın “genişleme ve daralma” (En’âm 6/125; Zümer 39/22), sıkıntılardan şifa bulma (Yunus 10/57; Tevbe 9/14) özelliklerinden bahsedilir. Ayrıca sadr; kalbleri çevreleyen, kalblerin içinde yer aldığı mekân (Hacc 22/46), arzu ve ihtiyaç mahalli (Mümin 40/80; Haşr 59/9), bilgilerin korunduğu yer (Ankebut 29/49), kin (A’raf 7/43), kibir (Mümin 40/56), korku (Haşr 59/13) ve vesveselerin yer ettiği mahal (Nâs 114/5) olarak tasvir edilir.-alıntı
Fuâd; Kur’ân-ı Kerîm’de 16 yerde zikredilir. Kelime mânâsı “yanıp tutuşmak” demektir. Maddenin aşırı sıcak ve hararet üzere çevrilmesidir. Kalbin, çeşitli duygularla çok fazla, aşırı etkilenmesi, yanıp tutuşması sebebiyle kalbe bu isim verilmiştir. Dilimize “gönül” olarak çevrilir. Kalbin ortası, kılıfı, içi gibi mânâlarda kullanılır. Kalb sadrın ortasında olduğu gibi, fuâd da kalbin ortasında yer alır. Sorumlu tutulan (İsrâ 17/36), doğrulayan ve yalanlayan (Necm 11/20); gönlün meyletmesi (İbrahim 14/37), gönüldeki yakıcı ateş (Hümeze 104/7), hâlden hâle dönüşen (En’âm 6/110) nitelikleri ile Kur’ân’da yer aldığı görülür.
alıntı
Kalb kavramı tekil ve çoğul, izafetli veya izafetsiz biçimleriyle Kur’ân-ı Kerîm’de 135 yerde geçmektedir. Bunun yanında kalb ile yakın alâkalı birçok kavram yer alır. Bunlar sadr, fuâd, lübb, nühâ, hılm ve hicr’dir.
Kalb kelimesi Arapçada, bir şeyin içini dışına çıkarmak, altını üstüne getirmek, ters çevirmek, bir şeyi başka bir şeye dönüştürmek ve değiştirmek gibi mânâlara gelmektedir. Bu değişken özelliği sebebiyle bu şekilde “kalb” olarak isimlendirildiği belirtilmektedir (İbn-i Manzur, I, s.687).
Peygamberimiz’in Numan b. Beşir tarafından rivayet edilen ve sahih olduğunda hiç şüphe olmayan “Dikkat edin cesette bir et parçası vardır. O düzgün olursa bütün beden iyi olur o kötü olursa bütün beden kötü olur.”
Abdurrezzak’ın Musannef’inde Ebu Hureyre’den rivayet edildiğine göre Rasul-i Ekrem şöyle buyurmuştur: “Kalp (bedenin) sultanıdır ve onun orduları vardır. Sultan düzgün/iyi olursa askerleri de düzgün/iyi olur. Sultan bozuk/kötü olursa orduları da kötü olur. Kulaklar bu sultanın habercileridir. Gözler bekçileridir. Dil sultanın tercümanıdır. Eller (tebaasını kuşatan) kanatlarıdır. Ayaklar postacılarıdır. Ciğer şefkat ve merhamet kaynağıdır. Dalak ve böbrekler (kendisine yönelen tehlikeleri bertaraf eden) tuzaklarıdır. Akciğer (hayatın kaynağı) nefestir. Sultan iyi olursa askerleri de iyi olur, sultan kötü olursa askerleri de kötü olur.” (Abdurrezzak, el-Musannef, XI. 221
Mikdad b. Esved der ki; Allah Rasulü’nden öyle bir söz işittim ki, sonunu görmeden hiç kimse hakkında iyi yahut kötü diyemez oldum. Allah Rasulü şöyle buyurdu: “Ademoğlunun kalbi (ateşin üzerindeki) tencere gibi kaynayan şeydir, sürekli değişir.”
Allah Rasulü şöyle buyurmuştur: “Kalbe kalp denilmesinin sebebi çok değişken olduğundandır. Kalbin misali çöldeki bir ağacın üzerinde asılı kalan kuş tüyünün misali gibidir. Rüzgâr onu bir oraya bir buraya savurur.” (Ahmet b. Hanbel, Müsned IV. 409)
KALP GÖZÜ
İdrak etmek ve anlamanın merkezi kalptir.
Bazı arkadaşlara biz bunu anlattığımızda bizi küçümserler, kalp beyin değil ki nasıl anlasın? derler.
Onlara sorarız, peki beyin nedir? et parçası değil midir? Ona anlamayı ve düşünmeyi veren, kalbe de veremez mi?
Belki de kalpte olan idrak özelliği şu anki bilgilerimizle anlamadığımız bir şeydir. Eğer kalpte o özellikle olmasaydı seven kalpten bahsedemezdik.
“Andolsun ki, cinlerden ve insanlardan birçoğunu cehennem için yarattık. Onların kalbleri vardır, fakat onunla gerçeği anlamazlar. Gözleri vardır, fakat onlarla görmezler. Kulakları vardır, fakat onlarla işitmezler. İşte bunlar hayvanlar gibidirler. Hatta daha da aşağıdırlar. Bunlar da gafillerin ta kendileridir.” (Araf Suresi 179)
KALP DÜŞÜNÜR MÜ?
Kalp düşünür mü? akleder mi?
İslam kültüründe kalbin özel bir yeri vardır.
Kalp, düşünen, akleden ve seven bir yerdir. Bazıları bu durumu tuhaf karşılarlar ve akıl ile kalp arasındaki bu durumu anlamazlar…
Onlar bilmezler ki sadece beyin düşünmez, vücudumuzda kalp, ve hatta barsaklarda bile bir düşünme durumu vardır.
İşin ilginç yanı bağırsaklardaki beyin tasavvufta nefsi emmareyi temsil eder ve bugün bilim bunu ilk kez ortaya koymuşken İslam alimleri bunu bin yıl önce anlatmışlardı.
Kalp de bu anlamda en büyük hakem olan yerdir. Kalbin özel durumunun nedeni aynı zamanda ruhun da mekanı olmasıdır. Akıl ise bir hafıza, bir depo ve tüm yaşam alanımızı yönlendiren birikimlerinimizi hatıralarımızı depolayan, çevremizi algılamak için verileri tahlil eden bir mekandır. Kararlar verir ama bu kararları kalp ile danışarak verir. Kalp ile akıl arasındaki uyum insanı doğru yola götürür ama günümüzde kalp insanlarda söz söyleme yetisini kaybetmiş, tüm güç bağırsaktaki nefsi emmareyi temsil eden akla geçmiştir. Bu akıl beyni yönlendirmekte ve o da insanı yönetmektedir.
Ne kadar karmaşık bir yönetim mekanizması…
