Kur’an’da eşek, kötü karaktere örnek amacıyla getirilmektedir. Bir ayette en çirkin sesin Eşek sesi olduğu “Yürüyüşünde orta bir yol tut, sesinden de (yüksek perdeleri) eksilt. Çünkü, seslerin en çirkin olanı gerçekten eşeklerin sesidir.” (Lokman, 19) belirtirken aslında insanlar arasındaki ilişkiye de değinmiş olmaktadır. Yani konuşmada bağırmanın, çağırmanın muhatap üzerindeki yansıması bir eşek sesi gibi olacağını, asıl olanın güzel ve sakin konuşmak olduğunu böyle bir benzetme ile canlandırmıştır.
Aslında burada eşşeklerin özelliği ile konuşmayı bilmeyen olur olmaz yerde ve vakitte seslerini alçaltan yükselten arasında ilişki kuruluyor ve bir konuşma adabı veya hitabet dersi veriliyor. Eşşekler, bilindiği gibi yükünün ağırlığı nedeniyle anırmazlar, ama olur olmadık yerde anırırlar. Böylece konuşmayı bilmeyenler ile eşek arasında bağ oluşturulmuş olunmaktadır. Ayrıca seslerimizi yükselterek muhatabımızı ikna edemeyiz. Bizim sözlerimizin doğruluğu ve sesimizin sözlerimizle uyumlu olması muhatap üzerinde etki bırakır.
Bir başka ayette sahip olduğu kitapları okumayanları kitap yüklü eşşeklere benzetmektedir. “Tevrat’la yükümlü tutulup da onunla amel etmeyenlerin durumu, ciltlerle kitap taşıyan eşeğin durumu gibidir. Allah’ın ayetlerini inkâr eden topluluğun hâli ne kötüdür! Allah, zalimler topluluğunu hidayete erdirmez.” (Cuma Suresi 5). Burada sahip oldukları ilmi kullanmayan, elindeki kitaptan yararlanmayan kişileri, bilginleri kitap yüklü eşeklere benzetmektedir. Ayrıca ilim ehlinin bilgileriyle amel etmeleri gerektiği vurgulanmaktadır. Bilgisiyle amel etmeyen ne kadar alim olursa olsun, kitap yüklü bir eşektir. Aslında burada eşek kelimesi cehaleti ifade eder ve gündelik kullanımımızda da bu şekilde kullanırız.
Bir başka ayette ise gerçeklerden ve hakikatin gür sesinden aslanın önünden kaçan eşeklere “Sanki onlar, ürkmüş yaban eşekleri gibidirler; Arslandan korkup-kaçmışlar.” ( Müddesir, 50-51) benzetmektedir. Tabi ki bu ayet, Kur’an’ın hakikatini dinlemeyip kaçanı Aslanın önünden kaçan yaban eşeğine benzeterek kafirleri tahkir etmektedir. ‘Aslandan kaçan yaban eşeği’ Arapça bir deyimdir. Yabani eşeklerin özelliklerinden biri de bir tehlike hissettikleri zaman korkup kaçmalarıdır. Öyle bir kaçarlar ki başka bir hayvan böyle kaçamaz. Bu yüzden Araplar çok korkarak aklı başından gitmişçesine kaçan bir kimseyi aslan ya da avcı görmüş yaban eşeğinin kaçışına benzetmektedirler. Yabani eşekler, aslanı gördüklerinde alabildiğine kaçarlar. İşte aynen onlar gibi, bu müşrikler, tıpkı o eşeklerin aslanlardan kaçışı gibi Hz. Muhammed (s.a.v.)’i gördüklerinde ondan kaçıyorlardı.
Tabi ki Kur’an eşeği sadece kötü bir figür olarak anlatmaz. Zaten eşeği yaratan yaratıcının kendi yarattığını kötülemesi de dünüşünülemez. “Onlara binmeniz ve süs için atları, katırları ve merkebleri (yarattı). Ve daha sizlerin bilmediğiniz neleri yaratmaktadır?” ( Nahl suresi 8.) bu ayette eşek, at ve katırın binek hayvanı olarak yaratıldığını hatta süs için diyerek onları bir anlamda yücelttiğini de görürüz.
İbrahim Halil ER
Mustafa Özer
SESLERİN EN ÇİRKİNİ, EŞEK SESİDİR
Lokman suresi 13-19 arası ayetler, Hikmet verilen Lokman Hekimin يا بنى EY OĞULCUĞUM diye sıcak bir uslupla başlıyarak oğluna verdiği nasihatleri içerir.
19. ayetinde ” Yürüyünde mütevazi ol, Sesini alçalt ( insanları rahatsız edecek şekilde yüksek sesle konuşma) seslerin en çirkini eşek sesidir.”
diyerek nasihat eder. Araştırmacı ve zeki ateist mal bulmuş mağribi edasıyla eşek sesi üzerinden, Kur’anla dalga geçmiş.
Evvelen bu Lokman Hekimin oğluna verdiği adab-ı muaşeret dersidir. Her anne baba bu dersleri çocuklarına öğretmelidir.
Fahreddin er Razi Tefsirinde bu konuyla ilgili 2 önemli tesbitte bulunmuş.
1- Buradaki ses hayvanlar içindeki en çirkin sestir. Eşya ve makina sesleri bu kıyasa tabi değildir.
2- yürüyüşle- ses arasında bir ilişki vardır.
Biz eşek sesininin müzikal yapısını incelemeleri için müzisyen bir arkadaşa gönderdik. 3 müzisyen arkadaşıyla çalışma yapıyorlarmış, eşek sesini dinlediler, bu ses yapısıyla ilgili kısa bir parça da söylediler, gerçekten kötü bir müzikal ses.
Müzisyenlerin raporu…
müzikte kural – Sesler (notalar), kalından inceye doğru (çıkıcı) veya inceden kalına doğru (inici) olarak sıralandığında, buna “ses dizisi” (scales / mode) denilir….
Eşek sesinde – farklı frekanların birbirine karışması ve bulunduğu sesten birden başka sese ani dönüşmesi veya çıkması açıkça işitiliyor. , bu ses DETONE…..dediler. kendilerine teşekkür ederiz
Köyde yaşayan 50 yaş üzeri iyi bilir. Eşek gece gündüz demez aç kalınca anırır. Yine eşek sesinden tarlada çalışanlar rahatsız olur. Tarlada ot yok mu ki aç kalsın hayır ot çok. Komşu tarladaki karşı cins eşeğedir, eşeğin uzun havası. Yani Hikmet sahibi Lokman Hekim oğluna imalı bir şekilde, çalış, aç kalma, milleti açlık edebiyatıyla rahatsız etme, cinsel konularla kendini ve arkadaşlarını yoldan çıkarma tavsiyesinde bulunur.
Aile reisine ve idarecilere de hikmetli bir uyarısı vardır. Eğer evinize bakmazsanız, eşiniz, çocuklarınız hoşunuza gitmeyecek sözler söyler. Eğer halk aç kalırsa istenmeyecek sesleri yükseltir…imasında bulunur.
YÜRÜME ŞEKLİ ve KONUŞMA İLİŞKİSİ
Herkesin konuşma, yürüme hızı farklıdır. Karşıdan gelen birini gördüğümüzde onu önce görünümü ve beden dili ile yargılarız. Ağır adımlarla yaklaşan birisi ile hızlı, koşar adımlarla gelen bir kişinin yaratacağı izlenim şüphesiz farklı olacaktır. Araştırmacılar Social Psychological and Personality Science dergisinde yayınladıkları çalışmada yürüme hızınız ve beden dilinizin ruh halinizi ve kişiliğinizi yansıtabileceğini gösteriyorlar….
Lokman Hekim
13. ayette oğulcuğum Allaha şirk koşma.
14.15. ayette, Anne- babaya iyi davran
16. ayette az, çok demeden iyilik yap
17. ayette namaz kıl, sabrlı ol
18. ayette büyüklenme, böbürlenme
Gibi Tavsiyelerde bulunuyor
. Sesimizin, hevesimizin eşeğe benzememesi için bu tavsiyelere kulak vermemiz ve çocuklarımıza öğretmemiz ve ERDEMLİ BİR TOPLUM olmamız için Allah cc bu tavsiyeleri Kur’anda ölümsüzleştirmiştir.
Zaten hikmeti, Lokman Hekime, Allah vermişti….
Mir Yılmaz Tunc Ay
Suç eşeğinmi? Sesi kötü diye
Ibrahim Halil Er
Mir Yılmaz Tunc Ay sesi kotu ama buna ragmen her firsatta konser veriyor
Demek ki sesin kötüyse konser vermeyeceksin…
Orhan Güzel
En güzel göz de essek de vardır
Muhammed Kaya
Allah razı olsun hocam.