Bazıları neden ehli sünnetin dört mezhebi var da daha fazla yok? diye sorarlar Aslında ehli sünnetin dörtten fazla mezhebi olmuştur. Bunların belli başıları şunlardır: 1. Evzai 2. Zahiri 3. İbni Ebi Leyla 4. İbni Şübrüme 5. Taberi 6. Buhari 7. Hasan Basri 8. Leys 9. Süfyan b. Uyeyne 10. Sevri Bu müçtehidlerin de görüşleri mezheptir.
Hatta Evzai’nin görüşleri yaklaşık 200 yıl Şam’ın resmi mezhebi olmuştur. Zahiri mezhebi Endülüste uzun süre hakim olmuştur. Ama zamanla bu mezheplerin tabileri kalmadı.
Bazı mezhepler de sağlam talebelere sahip olmadığından yayılmadılar. Bazıları da sistemleşmedi, usul ve programları oluşmadı bu nedenle kullanılabilir olmadı. Yani ehli sünnet mezhepleri aslında dörtten fazlaydı. Fakat günümüze sadece bu dört mezhebin usulu, programı gelebildi. Bu mezheplerin tabileri oluştu. Diğer taraftarı kalmamış olan mezheplerin içtihatları da dört mezhep içinde şaz görüşler veya makbul görüşler olarak varlığını devam ettirmiştir.
Not: mesela irak ekolunun tum görüşleri habefi mezhebi icine girdi.
MEZHEP’TEN BAŞKASINA UYULMAZ MI?
Günümüzde bir müslümanın dört mezhepten başka bir mezhebe uyması caiz değildir. Çünkü diğer mezheplerin usul ve yöntemi bilinmediği gibi ulema bu dört mezhebin hak olduğu konusunda icma etmiştir.
İmamü’l Haremeyn Cüneyvi,”Artık dört mezhepten başka bir mezhebi taklit etmek (ona göre amel etmek) meseleleri ve hükümleri kaydedilmiş olmadığı için caiz değildir” demiştir.
İbrahim Halil ER
